دیابت و راههای پیشگیری و کنترل

 

 

دیابت بیماری مزمنی که تا آخر عمربا فرد همراه است.سیر پیشرونده دارد.میزان مرگ و میر بالاست.میزان عوارض بالاست.تمام گروههای سنی را درگیرمی کند.

تعریف دیابت :

دیابت یک وضعیت جدی است که در آن قند خون(گلوکز) به میزان زیادی بالا میرود.

گلوکز چیست؟

گلوکز قندی است. که بدن از آن به عنوان سوخت استفادهمیکند. منبع گلوکز منابع غذایی مورد استفاده فرد می باشد.

شیوع دیابت : 

در حال حاضر 400 میلیون دیابتی در دنیا وجود دارد. پیش بینی می شود. تا سال 2035 شمار مبتلایان به645 میلیون نفر برسد. در ایران 11 در صد از جمعیت بالای 25 سال معادل 7میلیون نفر به آن مبتلا هستند. در کلان شهرها این آمار افزایش نشان می دهد. درتهران 14 درصد و در یزد و بوشهر 16 درصد اعلام شدهاست.امروزه شمار مبتلایان در روستاها نیز رو به افزایش است.

نحوه استفاده بدن از قند خون به صورت زیر میباشد:

1 _ غذایی که میخوریم. جذب شده .و به صورت قند واردجریان خون میشود.
2 _ افزایش قند خون باعث تحریک سلولهای لوزالمعده شده. و انسولین به داخل جریان خون وارد میشود.

3_ انسولین کمک میکند. که قند وارد سلولهای بدن،به ویژه عضلات، مغز و سلولهای کبد شود.
4 _ سلول با سوزاندن قند انرژی مورد نیاز خود را بهدست میآورد.

لوزالمعده چیست؟

لوزالمعده یا پانکراس غده ای در بدن ماست. که درزیر و پشت معده قرار دارد. این غده با ترشح انسولین،قند خون را تنظیم میکند.

انواع دیابت:

دو نوع اصلی وجود دارد:
دیابت نوع یک
دیابت نوع دو

دیابت نوع یک:
به این نوع دیابت، دیابت وابسته به انسولین یا دیابت نوجوانی نیزگفته میشود. و 5 تا 10 درصد از موارد ابتلا به آن را به خود اختصاص میدهد.در این نوع دیابت لوزالمعده قادر به ساختن انسولین نمیباشد. بدن همچنان با مصرف غذا، قند دریافتمیکند. اما قند نمیتواند وارد سلول شود. در نتیجه بدننمیتواند از قند غذا استفاده کند. و بیمار کاهش وزنشدید پیدا میکند. این بیماران حتما به انسولین نیازدارند.
با توجه به علائم شدید، دیابت نوع یک به سرعت تشخیص داده شده. و درمان سریع شروع میگردد.

دیابت نوع دو:
به این نوع دیابت، دیابت غیر وابسته به انسولین یا دیابت بزرگسالان نیزگفته میشود. شایعترین نوع آن است. که حدود ۹0 تا ۹5 درصد از کل موارد ابتلا به دیابت را به خود اختصاص میدهد.در دیابت نوع دو، لوزالمعده انسولین می سازد. ولی ترشحآن کم است. یا در بدن به درستی عمل نمیکند، زیرا سلولها نسبت به عمل انسولین مقاومت میکنند. که دلیلاصلی این مقاومت، چاقی است. و انباشته شدن چربی دراطراف سلول هاست.

عدم وجود انسولین کافی منجر به بسته شدن ورودی سلولها میشود. و افزایش قند در خون میگردد. در حالیکه لوزالمعده همچنان به ساختن انسولین ادامه میدهد. تا قند را وارد سلول کند. ولی سرانجام خسته میشود. ودرنتیجه سطح قند خون بالا و بالاتر میرود.

چه کسانی در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند؟

. افرادی با سابقه خانوادگی ابتلا به نوع 2
. زنانی که به دیابت دوران حاملگی مبتلا بوده اند. یا صاحب فرزندی با وزن بیش از 4 کیلوگرم شده اند.
. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک

. افرادی که دچار چاقی یا اضافه وزن بوده. یا اندازه دورشکم آنها بالاست. (چاقی شکمی)
. افرادی که فعالیت بدنی زیادی ندارند.
. ( سن بالا )با افزیش سن ، بدن توانایی کمتری درجذب گلوکز خواهد داشت. و درنتیجه احتمال
ابتلا به آن بیشتر خواهد بود.

عوارض دیابت :

عوارض کوتاه مدت شامل:

. افت ناگهانی قند خون (هیپوگلایسمی)
. افزایش قند خون (هیپرگلایسمی)
. افزایش اسیدهای خون

 

عواض طولانی مدت:

_ پر فشاری خون(هیپرتنشن)
_ اختلال در عملکرد چشمها
_ اختلال در عملکرد کلیه
_ بیماریهای قلبی عروقی

_ مشکلات پوستی
_ افسردگی
_ عفونتها
_ پای دیابتی
_ آسیب عصبی(وروپاتی)

مدیریت دیابت :

• اصلاح رژیم غذایی
  مصرف فیبر
  ترک مصرف سیگار
  ورزش و فعالیت بدنی منظم و روزانه
  مدیریت استرس
  فعال باقی بمانید.
• معاینات چشم را جدی بگیرید.
  استفاده از گام شمار
  افزایش مصرف میوه و سبزیجات تازه
  استفاده از حجمهای کمتر غذا در هر وعده
  آدامس جویدن
  آزمایش قند خون بطور مرتب
  بررسی شرایط پاها

پیشگیری:

هنوز هیچ راه قطعی و مشخصی برای پیشگیری و یا درمان دیابت پیدانشده است . آنچه که در تحقیقات عنوان شده است. را در ذیلمشاهده می کنید.
بطور منظم کار و فعالیت کنید.
شکر و کربوهیدرات تصفیه شده را حدف کنید.

آب زیادی بنوشید.
شاخص توده بدنی را در محدوده نرمال حفظ کنید.
سیگار را ترک کنید
فیبر مصرف کنید.
سطح ویتامین دی را در حد طبیعی نگهدارید.
غداهای فرآوری شده را حذف کنید.

چای و قهوه بنوشید.
برخی گیاهان طبیعی را در برنامه غذایی داشته
باشید.
به اندازه کافی و با کیفیت بخوابید.
در مصرف گوشت قرمز زیاده روی نکنید.
استرس را به حداقل برسانید.
مصرف فست فود را فراموش کنید.

 

راهکارهای بسیار مؤثر و کاربردی در پیشگیری و کنترل دیابت :

چای اولونگ  (نوشیدنی مفید دیابتیها)

سبوس برنج  (به دلیل ویتامین B، فیبر فراوان و….)

قهوه های گانودرما  ( بخاطر وجود خواص قارچ گانودرما)